Монгол Улс Путинийг баривчлах үүрэгтэй: Хууль эрх зүйн үндэслэл ба хэрэгжүүлээгүй тохиолдлын үр дагавар

Оршил

Орос улс Украинд халдсанаас хойш дэлхий даяар олон хүн ОХУ-ын Ерөнхийлөгч Владимир Путиний үйл ажиллагааг анхааралтай ажиглаж байна. Олон улсын эрүүгийн шүүх (ОУЭШ) Путинийг хүн төрөлхтний эсрэг гэмт хэрэг үйлдсэн хэмээн буруутгаж, түүнийг баривчлах шийдвэр гаргасан. Монгол Улс Ромын дүрмийн оролцогч талын хувьд Путинийг баривчлах ёстой эсэх чухал асуулт тулгарч байна. Энэ нийтлэлд Монгол Улсын үүрэг, Путиний эсрэг гаргасан буруутгал, үүргээ биелүүлээгүй тохиолдолд учирч болох үр дагаврыг авч үзнэ.

Путинийг баривчлах үүрэг

Олон улсын гэрээний дагуу үүрэг

Монгол Улс нь ОУЭШ-ийн үндсэн баримт бичиг болох Ромын дүрмийн оролцогч тал юм. Энэ дүрмийг соёрхон баталснаар Монгол Улс олон улсын эрүүгийн шүүхтэй бүрэн хамтран ажиллах үүрэг хүлээсэн. Үүнд сэжиглэгдэж буй этгээдийг баривчилж, ОУЭШ-д шилжүүлэх үүрэг багтдаг. Ромын дүрмийн 86 дугаар зүйлд бүх оролцогч талууд шүүхийн үйл ажиллагаанд бүрэн дэмжлэг үзүүлэх ёстой гэж заасан.

Иймээс, хэрэв Владимир Путин Монголын нутаг дэвсгэрт ирвэл Монголын эрх баригчид түүнийг баривчилж, ОУЭШ-д шилжүүлэх үүрэгтэй. Хэрэв Монгол Улс энэ үүргээ биелүүлээгүй тохиолдолд олон улсын хуулийг зөрчих бөгөөд олон улсын хамтын нийгэмлэгт Монгол Улсын нэр хүндэд сөргөөр нөлөөлнө.

Дотоодын хууль тогтоомжийн дагуу үүрэг

Монгол Улс нь олон улсын гэрээг хэрэгжүүлэхтэй холбоотой дотоодын хуулиудтай. Эдгээр хуулиар олон улсын гэмт хэрэгт буруутгагдаж буй этгээдийг баривчлах эрх зүйн үндэслэлийг зохицуулдаг. Иймээс Монгол Улс дотоодын хууль тогтоомжийнхоо дагуу Путинийг баривчлах ёстой.

Үүргээ биелүүлээгүй тохиолдолд учирч болох үр дагавар

Хэрэв Монгол Улс Владимир Путинийг баривчлах үүргээ биелүүлээгүй бол олон улсын болон дотоодын түвшинд ноцтой үр дагавартай тулгарч болзошгүй.

Олон улсын түвшний үр дагавар

1. Дипломат тусгаарлалт: Монгол Улс олон улсын хамтын нийгэмлэгээс шүүмжлэл хүлээн авч, бусад улс орон болон олон улсын байгууллагуудтай харилцаа муудаж болзошгүй.
2. Хориг арга хэмжээ: Монгол Улс ОУЭШ-ийн үүргээ биелүүлээгүй тохиолдолд бусад улс орон болон олон улсын байгууллагуудаас хориг арга хэмжээ авч болзошгүй. Монгол Улсыг Оросын терроризмд тусалж, хориг арга хэмжээнээс зайлсхийхэд нь дэмжлэг үзүүлсэн хэмээн буруутгаж, энэ шалтгаанаар илүү хатуу хоригт өртөж болзошгүй. Энэ нь Монгол Улсын эдийн засаг, гадаад харилцаанд сөргөөр нөлөөлнө.
3. Нэр хүндийн алдагдал: Олон улсын үүргээ биелүүлээгүй нь Монгол Улсын дэлхийн тавцанд найдвартай түнш гэсэн нэр хүндийг унагаж болзошгүй.

Дотоодын түвшний үр дагавар

1. Хууль эрх зүйн хариуцлага: Монголын төрийн албан хаагчид олон улсын үүргээ биелүүлээгүй тохиолдолд хууль эрх зүйн хариуцлага хүлээж болзошгүй.
2. Олон нийтийн эсэргүүцэл: Монгол Улсын Засгийн газар олон улсын үүргээ биелүүлээгүй тохиолдолд дотоодын түвшинд олон нийтийн эсэргүүцэл үүсч болзошгүй.

Владимир Путиний эсрэг гаргасан буруутгалууд

Дайны гэмт хэрэг

ОУЭШ нь Владимир Путинийг Украины эсрэг хийж буй дайны хүрээнд хэд хэдэн гэмт хэрэг үйлдсэн гэж буруутгаж байна. Эдгээрт:

1. Энгийн иргэдийн эсрэг халдлага: Путиний удирдлага дор Оросын зэвсэгт хүчин энгийн иргэдийн амьдралд ноцтой хохирол учруулж буй халдлага үйлдсэн.
2. Хориглосон зэвсэг хэрэглэх: Оросын зэвсэгт хүчин олон улсын хуулиар хориглосон зэвсэг, тухайлбал, бөөгнөрсөн бөмбөг болон термобарик зэвсэг ашигласан.
3. Бөөнөөр цаазлах: Украины зарим бүс нутгуудад Оросын цэргүүд олон хүнийг бөөнөөр нь хөнөөж, цаазалсан.

Хүн төрөлхтний эсрэг гэмт хэрэг

Путин нь хүн төрөлхтний эсрэг гэмт хэрэг үйлдсэн хэмээн буруутгагдаж байгаа. Үүнд:

1. Албадан шилжүүлэг, цөллөг: Украины олон иргэдийг гэрээс нь албадан гаргаж, Орос болон бусад бүс нутгуудад нүүлгэн шилжүүлсэн.
2. Тамлан зовоох, харгис хэрцгий хандах: Оросын зэвсэгт хүчин олзлогдсон хүмүүсийг болон энгийн иргэдийг тамлан зовоож, харгис хэрцгий хандсан.

Орос дахь дотоодын хэлмэгдүүлэлт

Орос Улсад дотоодын түвшинд Путиний засаглалын үед:

1. Үг хэлэх эрх чөлөөг дарах: Оросын чөлөөт хэвлэлүүдийг Путиний засаглалын үед системтэйгээр устгаж, сэтгүүлчдийг дарамтлан, заримыг нь хөнөөсөн.
2. Улс төрийн сөрөг хүчний эсрэг хэлмэгдүүлэлт: Оросын сөрөг хүчний удирдагчид, түүний дотор Алексей Навальный, хордуулж, шоронд хоригдсон.
3. Тайван жагсаалыг тараах: Оросын Засгийн газар тайван жагсаалуудыг хүчээр тарааж, олон хүнийг баривчлан, хүчирхийлэл үйлдсэн.

Дүгнэлт

Монгол Улс Ромын дүрмийн оролцогч талын хувьд Путинийг баривчлах үүрэгтэй. Энэ үүргээ биелүүлээгүй тохиолдолд Монгол Улс олон улсын болон дотоодын түвшинд ноцтой үр дагавартай тулгарч болзошгүй. Монгол Улсыг Оросын терроризмд тусалж, Оросын хориг арга хэмжээнээс зайлсхийхэд нь дэмжлэг үзүүлсэн гэж үзэн илүү хатуу хоригт өртөх аюултай. Путиний эсрэг гаргасан буруутгалууд нь дайн, хүн төрөлхтний эсрэг гэмт хэрэг болон Орос Улсад явуулж буй дотоодын хэлмэгдүүлэлт зэрэг хүнд гэмт хэргүүдийг багтаадаг. Монгол Улс олон улсын үүргээ биелүүлж, олон улсын шударга ёсыг хангах үйлсэд хувь нэмрээ оруулах ёстой.